گزارش مجلس ایران دات كام؛
جاده پرترافیک تهیه طرح در مجلس
به گزارش مجلس ایران دات کام مجلس یازدهم تا حالا نشان داده است که طرح محور است و طبق گفته خود نمایندگان، لازم است مجلس انقلابی در ادامه راه بیشتر لوایح دولت را در دستور کار قرار دهد.
خبرگزاری مهر، گروه سیاست- زهرا علیدادی: رهبر معظم انقلاب اسلامی اخیراً (چهارشنبه ۴ خرداد ۱۴۰۱) در دیدار رییس و نمایندگان مجلس شورای اسلامی، پیشنهاد «طرح» از جانب نمایندگان را به ویژه در مواردی که خلأ و نیاز کشور است اما دولت درباره آنها لایحه نداده است، جزو حقوق و وظایف مجلس خواندند و گفتند: «البته شنیدم که در این مجلس تعداد طرح ها بیش از مجالس قبلی است که این کار چندان مناسب نمی باشد و کار کارشناسی و اجرای آنها گرفتار مشکل می شود و با اجرا نشدن قانون، مسئولیت ها لوث می شود.»
ایشان افزودند: «با تشکیل مجالس جدید، طرح های در جریان بررسیِ مجلس قبل که وقت و زحمت زیادی صرف آنها شده، کنار گذاشته می شود که این مسئله نیاز به اصلاح دارد.»
نمایندگان مجلس شورای اسلامی هم در جلسه علنی روز یکشنبه (۲۲ خرداد ماه) مجلس شورای اسلامی در نامه ای به رهبر معظم انقلاب تاکید نمودند که از افزایش بی رویه طرح جلوگیری خواهند کرد تا دولت که خود مجری قوانین است، لوایح کارشناسی را ناظر به روش های پیاده سازی و امکان آن تدوین و ارائه نماید.
توصیه قالیباف به نمایندگان
حجت الاسلام سید ناصر موسوی لارگانی، نماینده مردم فلاورجان در مجلس شورای اسلامی می گوید: فقط در ۶ ماه نخست مجلس یازدهم، ۳۰۰ طرح در صحن مجلس اعلام وصول شد و اگر همین روال ادامه یابد، تا اختتام این دوره مجلس، دو هزار طرح اعلام وصول می شود!
وی اشاره کرد: اگر کل جلسات صحن علنی مجلس را فقط به بررسی طرح های ارائه شده نمایندگان اختصاص دهیم، لوایح بودجه و سایر لوایح ارائه شده از طرف دولت را کنار بگذاریم و هیچ لایحه جدید هم به مجلس ارائه نشود، در ۳۸۰ جلسه مجلس، بررسی این ۳۰۰ طرح اختتام نمی یابد.
نماینده مردم فلاورجان در مجلس شورای اسلامی با تاکید بر این که مجلس باید لایحه محور باشد تا طرح محور، بیان کرد: رییس مجلس هم به نمایندگان سفارش کرده است که کمتر طرح ارائه کنند، چونکه جدا از ۳۰۰ طرح در دستور کار مجلس، تعداد قابل توجهی طرح های یک فوریتی و دو فوریتی هم داریم و با این حجم از طرح، مجلس نمی تواند به کارهای نظارتی خود رسیدگی کند.
کارآمدی مجلس ربطی به تعدد ارائه طرح ندارد
بابک نگاهداری، رییس مرکز پژوهش های مجلس هم در پاسخ به سوالی در خصوص این که آیا باید برای افزایش کارآمدی مجلس تعداد طرح ها افزایش یابد، اظهار داشت: این انگاره که نماینده و مجلسی کارآمدتر و مطلوب تر است که طرح های بیشتری در آن ارائه شود، انگاره نادرستی است که در اذهان قسمتی از جامعه و برخی کارشناسان و حتی تعدادی از نمایندگان مجلس در ادوار مختلف شکل گرفته و سبب کاهش اثرگذاری مثبت اقدامات مجلس در وضعیت کشور شده است.
وی با اعلان اینکه بررسی آماری عملکرد مجلس دهم می تواند تصویر روشنی از وجود این انگاره نادرست و نتایج آن به ما نشان دهد، متذکر شد: در مجلس دهم ۷۳۰ طرح و لایحه ارائه شد که شامل ۵۰۰ طرح و ۲۳۰ لایحه بود. از مجموع ۷۳۰ طرح و لایحه، ۱۸۰ مورد به قانون تبدیل شد، یعنی تنها ۱۴ درصد از طرح های ارائه شده در مجلس دهم تبدیل به قانون شد، در صورتیکه در مورد لوایح این رقم به ۴۸ درصد می رسد.
کفه سنگین ترازوی طرح نسبت به لایحه
چندی پیش سید محمد مولوی، نماینده مردم آبادان در مجلس شورای اسلامی در صحن مجلس به آمار مهمی درباره تعداد لوایح و طرح ها اشاره نمود و اظهار داشت: تا حالا از ۵۶۰ طرح و لایحه اعلام وصول شده از طرف هیأت رئیسه مجلس یازدهم، تنها ۳۴ مورد منجر به تصویب و تبدیل به قانون شده که شامل ۶ درصد طرح ها و لوایح اعلام وصول شده است.
این نماینده مجلس اشاره کرد: آنچه امروز شاهد آن هستیم این است که کفه ترازوی طرح ها از کفه ترازوی لوایح ارسالی به مجلس سنگین تر است. باید طرح ها را کاهش داده و مجلس را با هماهنگی دولت لایحه محور نماییم، چونکه تحقق این مهم به کیفیت کار قوه مقننه کمک خواهدنمود.
مجلس «لایحه محور» می شود
حسینعلی حاجی دلیگانی، عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرنگار مهر درباره علت تمایل نمایندگان به ارائه طرح، اظهار داشت: در شرایطی که دولت ها درباره موضوعات مهم کشور به مجلس لایحه ارائه نمی دهند، نمایندگان احساس تکلیف می کنند و بوسیله تدوین و تصویب طرح به دنبال رفع آن مشکل می روند.
نماینده مردم شاهین شهر در مجلس شورای اسلامی با تاکید بر این که لازم است مجلس به سمت لایحه محوری حرکت نماید، گفت: حتما هیئت رئیسه مجلس در دو سال آینده این مساله را مدنظر قرار می دهد تا کمیسیون های تخصصی مجلس ابتدا لوایح دولت را مورد بررسی قرار دهند تا این لوایح به سرعت در صحن مجلس رسیدگی و تعیین تکلیف شود.
معین الدین سعیدی، نماینده مردم چابهار در مجلس شورای اسلامی هم یکی از نقاط ضعف مجلس یازدهم را گرایش زیاد نمایندگان به تهیه طرح دانست و به خبرنگار مهر، اظهار داشت: تعدادی از نمایندگان تلاش زیادی برای تدوین طرح در موضوعات مختلف می کنند که مجلس باید از طرح محوری فاصله گرفته و لایحه محور شود.
همچنین احمد علیرضابیگی، نماینده مردم تبریز در مجلس شورای اسلامی نیز در گزارش مجلس ایران دات کام به نقل از مهر، بر این نکته اصرار کرد و اظهار داشت: یکی از نقاط ضعف مجلس آنست که هم اکنون با کثرت ارائه طرح از طرف نمایندگان روبرو می باشیم. بهتر است مجلس لایحه محور شود و بجای ارائه طرح های متعدد، بُعد نظارتی خودرا تقویت کند و بر حُسن اجرای قوانین نظارت داشته باشد.
ضرورت توجه به لوایح دولت
یک ماه پیش بود که سید محمد حسینی، معاون امور مجلس رییس جمهور در نشست معاونان پارلمانی وزارتخانه ها و دستگاه های اجرائی با رییس مجلس شورای اسلامی با اشاره به وجود طرح های فراوان و بعضاً مشابه در مجلس، اظهار داشت: انتظار داریم یک نوع پالایش صورت گیرد و اولویت به لوایح دولت داده شود.
معاون امور مجلس رییس جمهور اشاره کرد: دولت سیزدهم تا حالا ۲۲ لایحه ارائه کرده است و مطالبه ای که از مجلس داریم این است که در ترجیح طرح های نمایندگان و لوایح دولت، اولویت بر لایحه باشد، چون لایحه در دستگاهها، کمیسیون ها و جلسه دولت از ابعاد مختلف مورد بحث و بررسی کارشناسی قرار می گیرد و بار مالی آن لحاظ و بعد به مجلس ارائه می شود. از طرف دیگر، مجلس هم فرصت کافی جهت بررسی در کمیسیون تخصصی و صحن علنی دارد اما طرح هایی که ارائه می شود، بعضاً از جامعیت لازم برخوردار نیستند.
فرایند ارائه طرح در مجلس
با توجه به این که در این دوره شاهد تدوین طرح های زیادی از طرف نمایندگان هستیم، لازم است به این مسئله هم اشاره شود که طرح های قانونی به پیشنهاد حداقل ۱۵ نفر از نمایندگان، در مجلس شورای اسلامی قابل طرح است. این امکان سبب شده است که انبوهی از طرح های مختلف به هیئت رئیسه مجلس ارائه شود و نتیجه این ماجرا این شده که در خاتمه هر مجلس، انبوهی از طرح های بدون بررسی باقی بمانند و در نهایت از دور بیرون بروند.
از سوی دیگر، زمانی که طرح های مختلف آن هم در فواصل زمانی کوتاه در مجلس ارائه می شوند، دارای اشکالاتی هستند؛ اول این که زمان کافی برای نگارش یک طرح کارشناسی صرف نمی گردد و نکته بعدی هم این است که نمایندگان نمی توانند در زمان کافی به بررسی طرح های پیشنهادی بپردازند.
برای حل این مشکل، مجلس باید در رویه خود و تعداد طرح ها تجدیدنظر کند یا حداقل طرح هایی را که از نظر محتوا و شرایط اجرا نزدیک به لوایح دولت هستند، کنار گذاشته و یا با آنها ادغام کند. خوشبختانه مجلس و دولت فعلی هر دو دغدغه مند و پیگیر رفع مشکلات و چالش های کشور هستند و همراهی دولت و مجلس برای ادغام طرح ها و لوایح نزدیک به هم، کار سختی نیست.
سید محمد مولوی، نماینده مردم آبادان در مجلس شورای اسلامی دراین زمینه، می گوید: مجلس باید در برنامه های خود تجدیدنظر کرده و ما باید نظارت هایمان را افزایش دهیم، طرح ها را کاهش دهیم و مجلس باید با هماهنگی دولت، لایحه محور شود. این مساله به کیفیت کار مجلس کمک شایانی می کند.
تورم تهیه طرح
تورم تهیه طرح در مجلس یازدهم سبب شده است که بخش زیادی از زمان صحن علنی صرف بررسی موضوعات مربوط به طرح های پیشنهادی نمایندگان شود. گاهی اوقات آنقدر زمان مجلس صرف بررسی یک طرح و پیشنهادات نمایندگان درباره آن می شود که در نهایت آن طرح جهت بررسی بیشتر و رفع ایرادات به کمیسیون های تخصصی ارجاع می شود تا در آنجا چکش کاری شود.
طبق گفته نمایندگان مجلس، باید زمان جلسات کمیسیون های تخصصی هم بیشتر شود تا طرح ها و لوایح موجود با بهره گیری از ظرفیت های هر کمیسیون همچون کمیته های تخصصی مورد بحث و بررسی قرار گیرند و آماده بررسی در صحن مجلس شوند.
برای کاهش تهیه طرح در مجلس و تغییر جهت مجلس از طرح محوری به لایحه محوری، لازم است دولت هم با بهره بردن از بدنه کارشناسی خود و بنا به مقتضیات زمان و مسائل مختلف، لوایح را به سرعت به مجلس ارائه کند تا نمایندگان با تصویب همان لوایح، گامی در جهت مشکلات کشور بردارند و زمان خودرا صرف تهیه طرح های غیرکارشناسی نکنند.
طرح های شتاب زده
البته این مسئله به مفهوم آن نیست که وکلای ملت از حق قانونی خود یعنی تهیه طرح منع شوند، اما لازم است نمایندگان مجلس شورای اسلامی در این راه شتاب زده عمل نکنند، چونکه گاهی اوقات تعدادی از طرح ها آنقدر شتاب زده و غیرکارشناسی نگارش می شوند که در همان بدو ورود به کمیسیون های تخصصی مجلس، از دستور بررسی خارج می شوند. نمایندگان باید تمرکز بیشتری روی طرح های خود داشته باشند و نگذارند قسمتی از زمان کمیسیون ها و حتی صحن علنی مجلس معطوف به بررسی طرح های شتاب زده و غیرکارشناسی شود.
از سوی دیگر ممکنست این سوال مطرح شود که قانون گذاری بوسیله طرح کارآمدتر است یا لایحه که طبق گفته کارشناسان، هیچ فرقی بین طرح و لایحه به لحاظ قانونی وجود ندارد، اما بهتر است ابتکار قوانین از طرف دولت و در قالب لایحه باشد چونکه در نهایت مجری مصوبه خود دولت می باشد و اگر پیش نویس ها در قالب لایحه بیایند، نتیجه آن بهتر خواهد بود.
با همه این تفاسیر، لازم است نمایندگان مجلس یازدهم در ادامه راه به وعده خود در خصوص جلوگیری از افزایش بی رویه طرح، جامه عمل بپوشانند و طرح های فعلی را ساماندهی و در صورت امکان با لوایح دولت ادغام کنند تا مجلس انقلابی بجای طرح محوری، وقت خودرا صرف بررسی و چکش کاری لوایح مهم دولت کند که ممکنست نتایجی بهتری با تصویب این لوایح نصیب مردم شود.
خبرگزاری مهر را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب